BAHÇELİ’YE MHP’DEN TAKVİYE YOK
Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün 25 Ekim’de yaptığı “Terör ve Açılım” başlıklı araştırmasında çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin, Abdullah Öcalan’ın TBMM’de DEM Parti kümesinde konuşma yapmasını önerdiği “açılımı”, derin siyasi ve toplumsal dalgalanmalara yol açmaya devam ediyor. Bu süreç, siyasi tabloyu süratlice değiştiren sonuçlar doğurmuş durumda. Bahçeli’nin partisi MHP, kararsızlar dağıtıldığında oy oranını yüzde 7,5’e düşürmüşken, evvelki ayda yapılan araştırmada bu oran yüzde 11,7 idi. Bu durum, MHP’nin seçmenlerinin üçte birinden fazlasını kaybettiğini gösteriyor.
Bahçeli’nin küme konuşmasında kullandığı tabirlerle ilgili olarak yapılan bir anket, iştirakçilerin yüzde 73,5’inin Bahçeli’nin teklifine katılmadığını ortaya koyuyor. MHP seçmenleri ortasında bu öneriyi destekleyenlerin oranı ise sırf yüzde 27,2. DEM Parti seçmenlerinin ise Bahçeli’nin teklifini destekleyen oranı yüzde 62 olarak belirlenmiş. AKP seçmenlerinde ise Bahçeli’nin kelamlarına katılanların oranı sırf yüzde 20,1 seviyesinde kalıyor.
Bu gelişmeler, MHP’nin siyasi konumunun zayıfladığına ve başka partilerin, bilhassa DEM Parti’nin, bu süreçte daha fazla takviye topladığına işaret ediyor. Bahçeli’nin teklifinin getirdiği tartışmalar, MHP’nin tabanında derin bir hoşnutsuzluk yaratırken, bu durumun, partinin genel seçimlerdeki performansına da olumsuz yansıdığı görülüyor.
CHP’NİN OYU GERİLEDİ
Bahçeli’nin Abdullah Öcalan’la ilgili teklifinin ardından, CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in sürece süratlice dahil olması, CHP için yüksek maliyetler doğurmuş durumda. CHP’nin oyu, kararsızlar dağıtıldığında yüzde 26,9’a gerilemişken, geçen ay yüzde 32,7 ile birinci parti pozisyonundaydı. Bu, CHP’nin 5,8 puanlık bir kayıp yaşadığını ve evvelki ayki seçmenlerinin yüzde 17,8’ini yitirdiğini gösteriyor. Özel’in “Kürtlere teklif” ve “Türkiye Cumhuriyeti’nin sahibi olma” üzere sözlerine yapılan anketlerde, toplumun yüzde 73,2’sinin bu kelamlara katılmadığı görülüyor. CHP seçmenleri ortasında ise bu sözleri destekleyenlerin oranı yalnızca yüzde 24,2. Yani her dört CHP seçmeninden üçü, Özel’in kelamlarına karşı çıkıyor. DEM Parti seçmenleri ise bu tabirleri destekleme oranında yüzde 61,4 ile dikkat çekiyor; bu oran Bahçeli’nin kelamlarına olan dayanakla benzerlik gösteriyor. Bu durum, CHP içindeki bölünmelere ve seçmen tabanında oluşan rahatsızlığa işaret ediyor.
AKP’DE DURUM NE
AKP’nin oyu, kararsızlar dağıtıldığında yüzde 32,1 olarak belirlenmiş. Geçtiğimiz ay yapılan araştırmada ise oy oranı yüzde 28,9 ile ikinci sıradaydı. Sonuç olarak, 3,2 puanlık bir artış ve CHP’nin 5,8 puanlık gerilemesiyle AKP, birinciliği yine kazanmış durumda. Bahçeli’nin teklifleriyle başlayan süreçte, AKP ve Erdoğan, kamuoyu önünde dikkatli bir tavır sergileyerek seçmenler nezdinde pozisyonlarını müdafaayı başardılar.
Öcalan’ın ailesiyle dört yıl ortadan sonra fizikî teması, AKP’nin bu yeni sürecin ana aktörü olduğunu ve küçük ortağının durumunu garanti altına alarak siyasal risk idaresinde düzgün bir konumda bulunduğunu gösteriyor. CHP idaresinin, siyasal riski yüksek bir projede iktidarın büyük ortağı olarak oyunu artırırken önemli kayıplar yaşaması, AKP’nin siyasi gündemi belirleme gücünün yanı sıra CHP’nin bu duruma karşı faal bir savunma geliştiremediğini ortaya koyuyor. Bu durum, CHP’nin AKP’nin yükselişine karşı tesirli bir strateji oluşturamadığını gösteriyor.
ÖCALAN İÇİN NE İSTENİYOR
“Öcalan için devlet ne karar vermeli?” sorusuna katılanların yüzde 45,5’i “İdam edilmeli” karşılığını verirken, yüzde 33,2’si mevcut durum olan “Ömür uzunluğu mahpus cezası” seçeneğini tercih ediyor. İdam isteyenlerin toplam oranı, mevcut durum ve maddelerimizde bulunmayan bir üst ceza durumunu da dikkate aldığımızda yüzde 78,7’ye ulaşıyor. “Serbest bırakılmalı” diyenlerin oranı ise yüzde 5, “Ev hapsine alınmalı” diyenler ise yüzde 4,9 ile toplamda yüzde 9,9 ediyor. İdam talebinde bulunanların partilere göre dağılımında, Zafer Partisi seçmenleri yüzde 63,2 ile en yüksek orana sahip. MHP seçmenleri yüzde 57,4, İyi Parti seçmenleri ise yüzde 59 ile onları takip ediyor. AKP seçmenlerinin de yüzde 52,4’ü Öcalan’ın idam edilmesini istiyor. Öcalan’ın hür bırakılmasını destekleyenlerin oranı ise en yüksek yüzde 39,6 ile DEM Parti seçmenlerinde görülüyor. Eğitim seviyesi arttıkça idamı destekleyenlerin oranının da yükseldiği kaydediliyor. 45 yaşından küçük bireylerin her iki bireyden birinin Öcalan’ın idamını istediği belirtiliyor; bu oran yaş ilerledikçe azalma gösteriyor.
TERÖR SORUNU NASIL ÇÖZÜLÜR
Katılımcıların yüzde 44,9’u PKK terörünün silahlı uğraşla sona erdirilebileceğini düşünürken, yüzde 32,3’ü bu durumun müzakereyle çözülebileceğini savunuyor. Müzakereyi uygun bir metot olarak gören bu yüzde 32,3’lük kesitin, Bahçeli ve Özel’in kelamlarına gereğince takviye vermemesi dikkat çekiyor; her iki önderin “açılımlarına” olan takviyeleri yüzde 20’nin altında kalıyor. Bu durumun, önderlerin toplumsal hassasiyetleri gereğince dikkate almadan özensiz bir retorikle mevzuyu ele almalarının bir sonucu olduğu söylenebilir. Sorular ortasında “İstediklerini vererek” seçeneğini yalnızca yüzde 2,5’lik bir kesim tercih ederken, bu oran DEM Parti seçmenlerinde de sırf yüzde 3,6’ya ulaşabiliyor.
Kürtlerin Türklerle eşit hak ve özgürlüklere sahip olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 74, bu hakların olmadığını düşünenler ise yüzde 22,2’dir. Ana lisanı Kürtçe olan bireyler ortasında eşit hak ve özgürlüklere sahip olmadığını düşünenlerin oranı yüzde 50,5 olarak belirlenmiştir; bu oran DEM Parti seçmenlerinde yüzde 61,1’e yükselmektedir. Ana lisanı Türkçe olanlar ortasında ise Kürtler ve Türklerin eşit haklara sahip olmadığını düşünenlerin oranı yüzde 17,9’dur.
ZAFER PARTİSİ VE ÂLÂ PARTİ’DE YÜKSELİŞ
Sürecin şimdi başlangıcında, ana muhalefetin ağır bir siyasal bedel ödemesine karşın, AKP kendisini koruyarak sürecin ana mimarı olma rolünü sürdürüyor. Bu durum, AKP’nin idare kabiliyeti açısından CHP’nin epeyce önünde olduğunu gösteriyor. İktidarda olmanın getirdiği siyasal riski üstlenen AKP, iktidar namına ödenecek bedeli MHP’ye yükleyerek avantaj elde ediyor. MHP’nin bu yük nedeniyle erimesi ve CHP’nin irrasyonel durumları, iki muhalefet milliyetçi partisinin takviyesini artırıyor. Geçtiğimiz ay kararsızlar dağıtıldığında Zafer Partisi’nin oy oranı yüzde 4,7’den yüzde 8,4’e, Düzgün Parti’nin ise yüzde 3,6’dan yüzde 6,2’ye yükseldi. Bu, Zafer Partisi’nin oylarını yüzde 78,7, Yeterli Parti’nin ise yüzde 72,2 artırdığı manasına geliyor. MHP, bu süreçte birinci sefer en büyük seçmen desteğine sahip milliyetçi parti konumunu kaybetti. Zafer Partisi yüzde 8,7 ile MHP’nin yüzde 7,5’lik dayanağının önüne geçti. Şayet bu erime devam ederse, Uygun Parti’nin de MHP’yi geçmesi olası.