201 milyon yıl evvel yaşanan Triyas-Jura Yok Oluşu, Dünya’daki çeşitlerin yaklaşık dörtte üçünün yok olmasına neden olmuştu. Bilim insanları bu büyük yok oluşun, Orta Atlantik Magmatik Bölgesi’ndeki (CAMP) şiddetli volkanik patlamalarla kontaklı olduğunu düşünüyordu. Bu patlamaların atmosfere saldığı büyük ölçüdeki karbondioksit, global ısınmaya yol açarak canlı ömrü için elverişsiz şartlar yaratmıştı.
Ancak PNAS mecmuasında yayımlanan yeni bir çalışmaya nazaran, durum sanılandan çok farklı olabilir. Araştırmacılar, CAMP lav tortularını ayrıntılı bir formda inceleyerek, volkanik aktifliğin beklenenden çok daha kısa müddette gerçekleştiğini ortaya çıkardı.
Bu bulgu, karbondioksitin atmosferde birikerek ısınmaya neden olmasından evvel, sülfatın daha süratli bir formda yayılarak Dünya’yı soğuttuğunu gösteriyor.
Çalışmanın baş müellifi Dennis Kent, “Karbondioksit ve sülfatın tesirleri yalnızca zıt değil, birebir vakitte zaman açısından da farklılık gösteriyor. Karbondioksitin birikmesi ve ısınmaya yol açması uzun vakit alırken, sülfatın tesiri neredeyse anında görülüyor” dedi.
Bilim insanları, bu durumu İzlanda’daki Laki Yanardağı’nın 1783’teki patlamasına benzetiyor. O devirde yaşanan şiddetli volkanik patlama, global soğumaya ve kıtlıklara neden olmuştu.
Araştırmacılar, CAMP patlamalarının da misal bir tesir yaratarak Dünya’yı soğuttuğunu ve bu durumun kitlesel yok oluşa yol açtığını düşünüyor.
Çalışmanın ortak muharriri Paul Olsen, “Çevresel tesirlerin büyüklüğü, olayların ne kadar ağır yaşandığıyla ilgili. Büyük bir kitlesel yok oluşun, kısa müddette gerçekleşen şiddetli volkanik etkinliklerle tetiklenmiş olabileceği sonucuna varıyoruz” dedi.
Bu yeni bulgular, dinozorların yükselişine dair uzun müddettir kabul gören teorileri tekrar değerlendirmeye zorluyor. Şayet Dünya’nın soğuması dinozorların hükümran olmasını sağlayan ana faktörse, bu durum, iklim değişikliklerinin canlı hayatı üzerindeki tesirleri hakkında daha derinlemesine araştırmalar yapılması gerektiğini gösteriyor.