Karar yazarı İskender Öksüz, TÜİK’in son devirde medyaya yansıyan enflasyon hesaplaması tartışmalarına ait, ‘enflasyon sepetindeki eser fiyatlarını yayınlamama kararının isabetli olduğu’ açıklamasına değinerek, “TÜİK’in enflasyon hesaplamasını açıklamamasını hazmedemiyorum. Husus madde hangi pahaları kullandığını açıklamıyor ve bu bilgiyi gizlemekte ne kadar haklı olduğunu anlatıyor.” dedi.
TIKLAYIN-TÜİK’ten enflasyon sepeti açıklaması: Tartışmalar fiyatların yayımlanmaması kararının ne derece isabetli bir karar olduğunu ortaya koymuştur
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022’den bu yana hesaplama için kullandığı unsurların fiyatlarını açıklamayı durdurdu. TÜİK’in açıkladığı enflasyonun Enflasyon Araştırma Kümesi (ENAG), İstanbul Ticaret Odası (İTO) üzere kurumların enflasyon açıklaması ile örtüşmemesi ve enflasyonu nasıl hesapladığını açıklamamasını eleştiren Öksüz’ün köşe yazısının ilgili kısmı şöyle:
“(TÜİK) Yanlış yorumlanacakmış, daha evvel söyledikleri üzere ‘Kurumun prestijini zedeleyecek’ imiş. Kurumun prestijini bilgi saklama suretiyle siz zedelediniz. Bilgi saklama her seferinde diğer münasebetlerle savunuldu. Evvel, hesaplamada kullanılan kalemlerin tek tek açıklanması fazla mesaiye sebep olur, onun için vermiyoruz, dendi. Açıklamayı geciktirirmiş. Ziyan yok, evvel geciktirmeden sonucu açıklayın, bize kalem kalem izahatı bir hafta sonra verirsiniz. Artık de mesaiden bağımsız olarak detayın gizlenmesinin ‘ne kadar da hakikat bir karar’ olduğu söylendi.
Hak ettiğim fiyat yerine daha azını almama sebep oluyor ve sonra da ‘benim neyi nasıl hesapladığım seni ilgilendirmez’ diyor. Kızdım ve TÜİK’e yüklendim. Haksızlık ediyorum. TÜİK’in de üstünde onun o denli davranmasını talep eden birileri var tahminen. TÜİK’i ‘laf dinlemye’ icbar eden birileri.
Bizim devletimizin istatistik kurumunu, bilgi toplayıp, işleyip bize sunması için kurup mensuplarına vergilerimizden maaş ödediğimiz kurumumuzu, güvenilmez hâle getirmeye ne hakkınız var? Bakın TÜİK’i kaç türlü güvenilmez kılıyorsunuz: Gelirlerimiz TÜİK’in sayılarına nazaran. Masraflarımız onun katları. Vergilerde, cezalarda, fiyatları iktidarca tayin edilen her türlü mal ve hizmette fiyat artışı sizin açıkladığınız enflasyonun birkaç katı. Şahsen devlet, devleti itibarsızlaştırmıyor mu?
%75 İLE %45 FARKI
Hangi fiyatı nereden aldığını ve sonucu nasıl hesapladığını açık açık anlatan kurumlar var: Mesela ENAG- Enflasyon Araştırma Kümesi, mesela İTO. Bir orta TÜİK, ENAG’ı dava edecekti, bizi itibarsızlaştırıyor diye. Sonra ne hikmetse vaz geçti. Sanki dava etse daha da itibarsızlaşma tehlikesini mi gördü? ENAG akademisyenlerden konseyi. Akademisyenlerden, yani sizin hocalarınızdan! Bu türlü bir kuruma gereksinim duyulması TÜİK’i kesinlikle ki itibarsızlaştırıyor. ENAG’ın sayılarının TÜİK’in neredeyse iki katı olması da. Diyelim ki farklı bilgi setleri kullanıyorlar. Yeterli de bir yıl, iki yıl, üç yıl boyunca bir data setinin fiyatı öbüründen daima iki kat fazla olabilir mi? Bakınız üç yıl boyunca TÜİK %45 derken ENAG %75 dese ortadaki fark %75,8’ye, dört yılda %112’ye ulaşır. Bu türlü bir dünya mümkün müdür? Mümkün diyorsanız diplomanızı görmek isterim.
Yalnız ENAG mı? Her ay İstanbul Ticaret Odası da enflasyon açıklıyor. İTO- TÜİK farkı da o denli..
Bitirirken, tekrar TÜİK’ten gelen bir değerlendirmeyi tekrarlayayım. %45 enflasyonla %75 enflasyon ortasında fark yokmuş. Sonra izahat geldi. İkisi de can yakıcıdır demek istemişler. Ancak bakın asıl can yakıcı olan, fiyatlar %75 artarken maaşların %45 artmasıdır. Bir vakitler memnun aileler, kazandıklarıyla geçinen aileler, artık fakirliğe, açlığa düşer. Ne kadar mı yoksullaştılar? Üstte hesapladığım kadar: 3 yılda %75,8, 4 yılda %112. Bu yoksullaşma de ikidarlara seçim, memurlara makam kaybettirir. Keyfiniz bilir…”
TIKLAYIN – TÜİK’in Temmuz enflasyon sepeti belirli oldu, sayılar yeniden pes dedirtti: Konut kiraları 6 bin 256 liraya yükseldi; zeytinden ucuz zeytinyağı piyasada!