ODATV ÖZEL
İnşaat ve otomotiv bölümündeki dalgalanmaları fırsat bilen birtakım teşebbüsçüler, vatandaşın mesken ve araç sahibi olma hayallerini manipüle ederek ve küçük birikimlerini kullanarak holdingleşiyor, vaatlerse çoklukla boş çıkıyor.
Evim sistemleri, bu nizamın en büyük örneği.
İşleyiş şöyle:
Katılımcılar, muhakkak ölçülerde para yatırarak sisteme giriş yapıyor.
Model “faiz ödemeden, kişinin bütçesine nazaran, dilediği yerden istediği gayrimenkulü alabilmesini sağlar” tezi üzerine heyeti.
Aslında, halk ortasında ‘altın günü’ olarak da bilinen, yatırım hedefli toplanmanın gelişmiş bir versiyonu.
Ev almak isteyen bireyler ortasında (40, 60, 80, 100 yahut 120 kişilik) kümeler oluşturuluyor. Küme üyelerinin ödedikleri taksitlerle her ay bir konut bedeli birikiyor ve Noter huzurunda yapılan ‘kura’ ile sırayla her ay bir üyenin konut bedelinin teslimatı gerçekleşiyor.
Ancak,
Bu şirketler, piyasa şartları karşısında bir stabilite gösteremediği için, kısa müddet sonra iflasın eşiğine geliyor. Yatırılan paraların, şirketleri holdingleşmesi için kullanılması da süreci hızlandırıyor.
Bu sistemler, iktisatta ‘Ponzi’ olarak isimlendiriliyor.
NEDİR BU PONZİ DÜZENİ
Ponzi Oyunu ya da Ponzi Sistemi (İngilizce: Ponzi Scheme), yüksek kâr getiren bir üretim varmış üzere göstererek yatırımcıları sisteme katmayı amaçlayan ve birinci yatırım yapanlara ödemenin sisteme sonradan katılanların parasıyla yapıldığı bir dolandırıcılık metodudur. Ortada yüksek kâr getiren bir üretim olduğu, bu üretim sayesinde yatırımcılara para ödendiği argüman edilir ve bu sayede sisteme yeni yatırımcılar çekmeye çalışılır. Ponzi oyununa iştirakler bittiği vakit, ortada kâr getiren bir üretim olmadığı için yeni yatırım yapanlara ödeme yapılamaz, sistem çöker ve ponzi oyunu sonlanır.
Sistemin Türkiye’de tutmasının nedenlerinden biri de ‘faizsiz kazanç’ ismi altında pazarlanması.
Türkiye’de ‘evim mağdurları’ olarak anılan on binlerce aile var.
FİNANS EVİM’İN EMELİ NE
Bu sistemle mesken sahibi olmayı vaadeden ve 2017 yılında kurulan Finans Meskenim, 2020 yılında Vakıfevim isimli şirketle tek çatı altında toplandı.
Finansevim İdare Şurası Lideri Serdar Kolo, birleşme açıklamasında “Sektörde 2 yılda Finansevim markasıyla 400 çalışan ve 50 şubeye ulaştık. Vakıfevim de 5 ayda bölümde kendinden kelam ettiren birincilere imza attı” tabirlerini kullandı.
Ancak 2021 yılında şirket intibak müracaatında bulundu. BDDK, talebi reddetti ve öteki 20 şirketle birlikte kapatılmalarına karar verdi.
Şirket mağduru olan aileler, bilhassa toplumsal medyada kurdukları kümelerle haklarını aramaya devam ederken, idare şurasının borsaya açılmak istediği haberleri gündeme geldi.
Yukarıdaki ‘şirket kapatma’ süreci nedeniyle borsaya giriş talebi de sonuçsuz kaldı.
Ancak Finans Meskenim İdare Konseyi Lideri Kolo, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’ye bir mektup yazarak bu isteğini yineledi.
Mektupta dikkat çeken kısımlar şu biçimde:
Sayın Nebati ;
“Sizden tek bir isteğim var, ben epey baskıya karşın, ülkemde gerçeklerin gün yüzüne çıkması için yüreklice bir genç olarak uğraş ediyorum. Bunun karşılığı olarak siz benimle bu hususları konuşmak için rastgele bir televizyon kanalında; tüm bürokratlarınız danışmanlarınız, kimi isterseniz yanınızda olacak halde, tüm şirketlerin mali tabloları, dava evraklarımız ile birlikte bir söyleşiye, oturuma eşlik eder misiniz?
Size tıpkı soruları Üsküdar’daki çalışma ofisinizde de görüşmemizde şahsen iletmiştim! Artık buradan tekrar iletiyorum.
Zirâ doğrulardan kimse rahatsız olmaz , gerçekleri tüm milletimiz öğrenmeli. Eminim Siz, Ak parti temsilcileri ve bedelli yöneticilerimizde bu düsturdan yana olacaktır.
Yok ben katılmam derseniz, sizlerden istirhamım Ali Öztunç ve Erhan Usta’nın vermiş olduğu Meclis Soru Önergelerini tam ve eksiksiz bir biçimde karşılıklar mısınız ?
Umarım sonrasında bizlerin de karşılık hakkı olur !
Bir zelzele yaşadık, Urfa sizin de memleketiniz 5 yıl boyunca, 1 gün bile maaş ödemesini geç yatırmadığım o bölgedeki iki çalışma arkadaşımız, hesaplarımızda milyonlarca lira varken tazminatlarını alamadan enkazda kaldılar. Hiç bir şey olmasa bile yalnızca onların hatırına doğruları söyleyin , en azından araştırılsın diyin ! Öbür hiçbir beklentim yok sizden !
Umarım yeteri kadar düzeyli lisana getirebilmişimdir.
SERDAR KOLO
Kapatılan FinansEvim İdare Konseyi Başkanı”
Sistemin sağlıklı çalışmıyor olması bir yana sağlamlığı kanıtlanamamışken ve hala on binlerce aile mağdurken, bu türlü bir şirketin borsaya açılması ne kadar mantıklı olur, bilinmez…
Yakın vakitte yaşanan JetPa örneği, bu sorulara tahminen bir nebze cevap olur.